Met je kinderen of kleinkinderen naar het hertenkamp? Het lijkt iets van ‘altijd zo geweest, en zo zal het altijd blijven’. Welnu, niet dus. Het heeft er alle schijn van dat vandaag het lot van de landelijke hertenkampen wordt bezegeld. Vandaag wordt in de 2e kamer namelijk gedebatteerd over de nieuwe huis- en hobbydierenlijst, die inhoudt dat er vanaf 2024 geen damherten meer gefokt mogen worden, wat op termijn het einde betekent van de hertenkampen.
(tekst: Wim Meijer)
Bijna niet voor te stellen. Geen hertenkampen meer. Al honderden jaren beleeft de jeugd van Nederland zijn/haar eerste natuurervaringen in de plaatselijke kinderboerderij met vaak aangrenzend hertenkamp. Zo dateert het eerste hertenkamp van Nederland, de Koekamp in Den Haag, al van de 17e eeuw. En ook het hertenkamp op Landgoed Elswoud in Overveen is al ruim 200 jaar oud (1812).
Ik zelf, geboren in Heemstede, kan mij nog het kinderzitje achter op moeders fiets herinneren, waarin ik zat, met een zakje brood in mijn handjes geklemd, om de herten te voeren bij het Molentje in Groenendaal. Hoe klein ik ook was, ik kende totaal geen angst voor die ‘Bambi’s’. Alleen die natte neuzen vond ik wat minder. Maar de gedachte dat deze, zo lief uit hun ogen kijkende, diertjes ook gevaarlijk zouden kunnen zijn kwam geen seconde bij mij op.
Maar ziet: een college geleerde heren en dames heeft een lijst samengesteld met een groot aantal zoogdiersoorten, die in Nederland worden gehouden, en deze beoordeeld op risicofactoren, zowel voor dierenwelzijn, als op risico’s voor de gezondheid en veiligheid van mensen. En wat blijkt volgens deze wetenschappers? Damherten zijn gevaarlijk!
Een woordvoerder van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV), de opdrachtgever voor het samenstellen van die lijst, wijst erop dat de damherten tussen de 50 en 80 kilo (mannetjes) en tussen de 35 en 50 kilo (vrouwtjes) kunnen wegen, terwijl de mannetjes een gewei van 50 tot 86 centimeter lang hebben. “Mannetjes zijn tijdelijk agressiever tijdens de bronst en gebruiken het schoffelgewei als wapen. Damherten zijn wilde dieren en het hanteren vereist expertise van de houder. Gezien de grootte, morfologie en het gedrag van damherten, kunnen ze zeer ernstig letsel bij de mens veroorzaken”, aldus de woordvoerder.
De laatste dagen is er veel discussie ontstaan over het mogelijke verbod op hertenkampen. Discussies die in de meeste gevallen gaan over het welzijn van de damherten in gevangenschap. Veel mensen zijn van mening dat damherten in de natuur thuishoren en niet achter hekken. Met name wordt dan gewezen op de duingebieden, zoals de Amsterdamse Waterleidingduinen, waar de herten vrij rondlopen. Het is een discussie waar je zeker begrip voor kunt opbrengen. Alleen, het argument van dat de dieren gevaarlijk zouden zijn, dat zien zowel voor- als tegenstanders van hertenkampen als onzin. Immers, als een damhert gezien wordt als gevaarlijk, wat dan te denken van paarden, of koeien.
Overigens is het niet zo dat met het aannemen van de huis- en hobbydierenlijst de hertenkampen meteen tot het verleden behoren. Er is dan sprake van een verbod op fokken, wat betekent dat de dieren in de hertenkampen zullen uitsterven. En in de wetenschap dat damherten in gevangenschap soms wel 20 jaar oud kunnen worden, zullen de hertenkampen nog wel even blijven bestaan. Wel sneu voor de herten (echte kuddedieren) die overblijven en die een eenzame oude dag te wachten staat.
Het is een verschijnsel dat zich al in diverse hertenkampen voordoet, zoals in het Heemsteedse Groenendaal, waar al jaren geleden werd besloten om een halt toe te roepen aan het fokken. Liepen daar in het verleden rond de 25 damherten rond, nu zijn er nog maar 4, die hun ruimte delen met onder andere een ooievaarspaar en de nodige eenden en ganzen.
Eén ding mag duidelijk zijn: zoals hieronder, flaneren langs de hertjes in de Haarlemmer Hout, dat zit er voor de toekomst niet meer in. Maar gelukkig hebben we de foto’s nog!
