HAARLEM e.o. – Op vrijdag 19 april werden in het Hodshonhuis, de zetel van de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen, de KHMW Profielwerkstukprijzen uitgereikt. Sinds 2002 stelt de KHMW, het oudste geleerde genootschap van Nederland, jaarlijks twee prijzen van elk € 500,- beschikbaar voor de beste profielwerkstukken havo en vwo van scholen uit Haarlem en omgeving.
(Bron: Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen / foto’s: Wardie Hellendoorn)
Dit jaar waren er 24 profielwerkstukken genomineerd, 15 voor het vwo en 9 voor de havo. De winnaars waren niet van tevoren bekendgemaakt, dus de spanning onder de deelnemende scholieren was groot. De aula van het monumentale achttiende-eeuwse stadspaleis aan het Spaarne was tot de laatste stoel gevuld met leerlingen, hun trotse ouders en andere genodigden.
De werkstukken zijn beoordeeld op onder andere originaliteit, creativiteit, probleemstelling, opbouw, leesbaarheid, vormgeving en de mate waarin het werkstuk vakoverstijgend is. De jury, bestaande uit drs. B.J. (Babs) van den Bergh (directeur Universiteiten van Nederland), drs. H. (Henk) de Jong (KHMW-bestuurslid en juryvoorzitter), jkvr. mr. P. (Pauline) van Lennep (officier van justitie), prof. dr. A.J.J. (Ton) Nijhuis (hoogleraar Duitslandstudiën UvA) en dr. J. (Jan) Spoelder (classicus), constateerde dat er dit jaar meer werkstukken ingeleverd zijn uit de alfahoek dan uit de bètahoek. De onderwerpen waren veelal gerelateerd aan actuele problemen; een groot aantal werkstukken ging over politiek-maatschappelijke kwesties.
Na het voorlezen van het juryrapport, waarin alle inzendingen kort werden becommentarieerd, werden de winnaars bekend gemaakt.
Castor College Beverwijk
Voor de havo ging de eerste prijs naar Quinty Hoek, Esmee de Graaf en Suse de Graaf van het Castor College in Beverwijk. Zij schreven een werkstuk over depressie onder middelbare scholieren. Hun hoofdvraag luidde: ‘Hoe kan je het beste voorlichting geven aan mentoren en leerlingen over depressie in de bovenbouw op het Castor College?’
Depressie komt veel voor onder middelbare scholieren, hebben de meiden ontdekt. In de bovenbouw zijn er gemiddeld in elke klas wel twee leerlingen die ermee worstelen. Mentoren weten vaak niet hoe ze leerlingen met depressieve klachten kunnen helpen, hebben ze gemerkt. ‘Het eerste wat belangrijk is’, zeggen ze, ‘is dat mentoren de signalen herkennen. Daarna kunnen ze de ouders of de teamleider inschakelen, of bijvoorbeeld het CJG, het Centrum voor Jeugd en Gezin.’ Ze zijn blij dat ze in het kader van hun onderzoek ook een presentatie konden houden voor het mentorenteam. Er werd goed naar hen geluisterd en ze konden ook de folder uitdelen waarin ze allerlei adviezen geven. ‘De mentoren beseften soms niet hoe groot het probleem was. Waarschijnlijk zullen ze er nu beter op letten.’
Kaj Munk College Hoofddorp
Voor het vwo ging de eerste prijs naar Wessel Bartels van het Kaj Munk College in Hoofddorp. Gebruikmakend van AI (artificial intelligence) en een 3D-printer heeft Wessel een bril ontworpen die blinde mensen kan helpen bij het uitvoeren van alledaagse taken als boodschappen doen. Met behulp van de door hem ontworpen bril met daarop een camera, krijgt de drager van de bril via een oortje informatie door over bijvoorbeeld artikelen in een supermarkt.
‘Het is nog een product in ontwikkeling’, zegt Wessel eerlijk. In het begin heeft hij veel tijd gestoken in het vertalen van de foto naar AI. Als deel van zijn onderzoek heeft Wessel een bezoek gebracht aan het MuZIEum in Nijmegen, een museum dat bezoekers informeert over het leven met een visuele handicap. Toen hij daar zijn plan uiteenzette, merkte hij al dat er veel belangstelling voor was. Hoewel hij trots is op wat hij gemaakt heeft en de eerste reacties positief zijn, is hij nog niet tevreden. Het cameraatje dat hij gebruikt heeft, bleek namelijk over onvoldoende denkvermogen te beschikken om alle opdrachten te verwerken. ‘Ik ga er in de vakantie nog even mee door, want ik vind het hartstikke leuk.’ De erkenning van de deskundige jury van de KHMW is natuurlijk een geweldige stimulans.
Haarlems Mendelcollege
De jury heeft ook nog twee eervolle vermeldingen toegekend. De eervolle vermelding in de categorie havo is voor Bibi Remans en Mirthe Romijn van het Haarlemse Mendelcollege, met het profielwerkstuk Haarlem aan tafel. Hoe kan de acceptatie tussen Haarlemmers en vluchtelingen worden bevorderd? Bibi en Mirthe zien het samen bereiden van recepten uit verschillende landen als een laagdrempelige en toegankelijke manier om culturele uitwisseling te bevorderen. De schrijfsters hebben met verschillende vluchtelingen gekookt terwijl zij hen intussen interviewden. Dit heeft geresulteerd in een prachtig kookboek met mooie foto’s.
‘De verhalen die de vluchtelingen vertelden, waren heel verschillend’, vertellen de meiden. ‘Sommigen waren getraumatiseerd en konden nauwelijks praten over wat ze hadden meegemaakt. Anderen waren juist heel open. We merkten dat er per land grote verschillen zijn. Wat leuk was, dat mensen ook vertelden hoe trots ze op hun land waren, en hoe goed ze in Nederland zijn opgevangen.’
Tot dusver hebben ze veertig exemplaren van hun kookboek laten drukken, vooral voor de vluchtelingen die eraan hebben meegewerkt. Maar ze zouden het natuurlijk leuk vinden om het boek verder te verspreiden, zodat iedereen de verhalen kan lezen en de recepten kan uitproberen. Want van een ding zijn ze overtuigd: samen koken en eten verbindt.
Stedelijk Gymnasium Haarlem
Voor het vwo gaat de eervolle vermelding naar Silvester van Ieperen van het Stedelijk Gymnasium Haarlem. Hij schreef een profielwerkstuk over investeren in bitcoin. Hiervoor deed hij ook praktisch onderzoek om te kijken of het verstandig is om te investeren in bitcoin.
Zelf is hij zo’n anderhalf jaar geleden begonnen met investeren in bitcoin. ‘In het begin ging ik flink in de min, maar later ging het beter. Wat ik daarvan heb geleerd, is dat je je bij beleggen niet moet laten leiden door je gevoel. Mensen verwachten vaak dat hun belegging meteen meer waard wordt, en dan schrikken ze als ze de koers zien dalen. Maar dan moet je juist volhouden!’ Silvester is vast van plan om door te gaan met beleggen.
Na de bekendmaking van de winnaars, de prijsuitreiking en het maken van de groepsfoto van alle winnaars, hield Saskia Selen, directeur van de Nationale DenkTank, een voordracht over het werk van deze instelling. De middag werd afgesloten met een feestelijke receptie.
